Karın şişliği, hazımsızlık olarak da bilinen bir sağlık sorunudur. Karın şişliği, bir hastalık olarak değerlendirilmez ve genellikle yemeklerden sonra meydana gelir. Aşırı şekilde yemek yemek ya da hazmı zor olan yemeklerin yenmesi karın şişliğine yol açar. Fakat bazı durumlarda karın şişliği farklı nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir. Yaygın bir rahatsızlık olmasına rağmen yaşanan belirtiler kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Karın şişliği bazen sindirim sistemi ile alakalı bir hastalıktan dolayı meydana gelebilir. Klasik olarak yaşanan karın şişliklerinde yemek yeme alışkanlıklarını değiştirmek ya da yaşam tarzında bazı değişikliklere gitmek karın şişliğini ortadan kaldırmak için yeterli olabilir.
Karın şişliği belirtileri nelerdir?
Karın şişliği şikâyeti olan kişilerde aşağıda sıralanmış olan belirtiler ya da bu belirtilerden daha fazlası yaşanabilir. Yaşanabilecek belirtiler şu şekilde sıralanabilir;
- Yemek yemeden önce şişkinliğin hissedilmesi. Ne kadar az yemek yenilse de karında aşırı şişkinlik hissi
- Yemek yedikten sonra rahatsız edici boyutta şişkinlik yaşanması ve bu durumun uzun süre devam etmesi
- Göğüs ve göbek arasında yanma
- Çok nadir de olsa kusma ve mide bulantısı
- Üst karın bölgesinde rahatsızlık hissi ve göğüs ağrısı
- Mide ekşimesi, mide ağrısı
Karın şişliği neden olur?
Yiyecek intoleransı: Karın şişliğinin başlıca nedenlerinden biri yiyecek intoleransı gelir. Yiyecek intoleransı, bazı yiyeceklerin diğer insanlara göre daha zor sindirilmesidir. Maya, glüten, früktoz ve süt bazı kişiler tarafından zor sindirilen yiyecekler arasında yer alır. Bu tür gıdalar tüketildiğinde karın şişliği yaşanabilir.
Laktoz intoleransı: İnce bağırsağın yeteri kadar laktoz enzimi üretmemesi olarak tanımlanır. Bu durumda kişi özellikle süt ve süt ürünlerini sindirmekte güçlük yaşar. Kişi süt ve süt ürünü tükettikten sonra mide krampı, karın şişliği, gaz, ishal ve mide bulantısı gibi şikâyetlere maruz kalabilir.
Çölyak hastalığı: Çölyak hastalarında arpa, buğday ve çavdar gibi besinlerde bulunan glüten adlı proteinin sindirimi zor olur. Çölyak hastalığında en önemli belirtilerinden biri karın şişliğidir. Beraberinde karın ağrısı ve ishal görülebilir. Hastalığın tam olarak bir tedavisi bulunmamaktadır. Ancak kişi beslenmesine dikkat ederek yaşam kalitesini arttırabilir.
Gaz yapan yiyecekler: Bazı yiyeceklerin bağırsaklarda daha fazla gaz yapma özelliği vardır. Bu tür yiyeceklerin tüketilmesinden sonra karın şişliği yaşanabilir. Fasulye, karnabahar, brokoli, Brüksel lahanası bu yiyeceklere örnek olarak verilebilir. Bunların haricinde kızartmalar ve aşırı yağlı gıdaların da sindirimi zor olduğu için karın şişliğine yol açabilir. Hızlı yemek, sakız çiğnemek yine karın şişliği nedenleri arasında yer alır.
Sindirim enzimleri eksikliği: Sindirim sisteminde tüketilen yiyeceklerin sindirilmesini sağlayan enzimlerde yaşanan eksiklik, yemek yendikten sonra karın şişliğine neden olabilir. Meyve ve sebzeler sindirim enzimleri açısından zengin gıdalar arasında yer alsalar da bu tür yiyecekler pişirilme anında bazı özelliklerini yitirir. Yemekten sonra karın şişkinliği yaşamamak için meyve ve sebzelerin çiğ tüketimine ağırlık vermek gerekir.
Hormonal dalgalanmalar: Kadınlarda adet ya da gebelik döneminde yaşanan hormon dalgalanmaları sindirim sistemini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu durumda bağırsak hareketleri yavaşlar, tüketilen yiyeceklerin sindirimi daha uzun sürer. Dolayısı ile kabızlık ve karın şişliği gibi belirtiler ortaya çıkar.
Karın şişliği tanısı nasıl konulur?
Karın şişliğinin neden kaynaklandığını bulmak için doktor hastayı birtakım testlere tabi tutar. Başlangıçta doktor hastanın tıbbi öyküsünü dinler ve yaşanan belirtilerin geçici olup olmadığını anlamak için fiziksel muayene uygular. Eğer belirtilerin kalıcı ya da sürekli olduğu fark edilirse bu durum obezite, karın içinde biriken sıvı, karın bölgesinde organ genişlemesi, sindirim sistemi ile alakalı gelişen bir hastalık ya da tümörler nedeniyle olduğu düşünülür. Nedeni tam olarak anlamak için bazı testler uygulanır. Karın bölgesinden röntgen çekilir, ince bağırsak ile alakalı bir problemin olup olmadığını anlamak için bağırsak röntgeni istenir, Mide sindirim kabiliyeti ölçülür, MR, ultrason ve tomografi gibi görüntüleme teknikleri kullanılır. Bu teknikler tümör varlığını araştırmak için yapılır. Diğer nedenleri araştırmak için de farklı testler uygulanır. Karın şişliğinin nedeni öğrenildikten sonra nedene yönelik tedavi başlatılır.
Karın şişliği tedavisi nasıl yapılır?
Karın şişliği, gaz, kabızlık gibi basit nedenlerden kaynaklanmışsa lifli gıda tüketimi arttırılır, beslenme alışkanlıkları değiştirilir ve bitkisel yöntemlerle karın şişliği kontrol altına alınabilir. Karın şişliği farklı nedenler ya da hastalıklardan dolayı yaşanıyorsa neden olan hastalığa bağlı olarak uygun tedavi başlanır.
